Hikâyeyi bilirsiniz;
Adamın birisi İmam-ı Azam'a gelmiş ve demiş ki:
“Benim oğlum çok bal yiyor. Başka da bir şey yemiyor. Hem maddi durumumuz yeterli değil, hem de sağlığının bozmasından korkuyoruz. Bunun bir çaresi var mı?”
İmam-ı Azam biraz düşündükten sonra:
"Şimdi gidin. 40 gün sonra gelin" der onlara
Aradan 40 gün geçer.
Adam gelince İmam-ı Azam çocuğa dönüp sadece:
“Oğlum, bundan sonra fazla bal yeme!” der.
Çocuğun babası bu duruma şaşırır ve şöyle der:
“Bizi bir cümle için mi bizi 40 gün beklettin? Bunu 40 gün önce de söyleyebilirdin.  Bu durumun sebebi hikmeti nedir?”
İmam-ı Azam adamı sakin bir şekilde dinler ve ibretlik cevabını verir:

“O zaman söyleseydim, tesiri olmazdı ki. Çünkü ben senelerdir, her gün bir miktar bal yerdim. 40 gün boyunca kendim hiç bal yemedim ve bunun başarılabildiğini gördüm. Böylece çocuğa da böyle bir nasihati ancak şimdi verme hakkını kendimde gördüm. Kendim bal yerken, başkasına ‘yeme’ desem tesiri olur mu hiç duamın?”

Hikâyeden verilmek istenen mesajı özellikle eğitimcilerin iyi anlaması gerekmektedir. Bir davranışı biz yaparken başkasına “yapma” diyemeyiz/dememeliyiz. Zaten tesir de etmez bu söz.

Başkalarına etki edebilmek için insanın evvela kendisini gözden geçirmesi gerekmektedir. Kendi yanlışlarını, eksiklerini, zaaflarını görmeyen/göremeyen kişinin başkalarını düzeltme hakkı yoktur. Örnek olmak için ilk başta kendimizi düzeltme yolunu tercih etmeliyiz.

Cenabı Hakkın İsa peygambere “Ey İsa! İnsanlara anlatmadan önce kendine anlat” dediği anlatılır.

Söylenen sözün tesiri onu anlatanın yaşaması ile mümkün olur. Hal dili ile yaşayabilen insanların sözleri her zaman etkili olmuştur, olacaktır da. Çünkü hal dili söz dilinden daha tesirlidir. İnsanın söz ve davranışları arasında paralelik bulunmalıdır. Yoksa “ele verir öğüdü kendi kırar söğüdü” sözü gerçek olur, kişi kimseye sirayet edemez.

Kişi sadece başkalarına bir şey anlattığı için değil, aynı zamanda kendini olgunlaştırması için de sözlerindeki gibi yaşamasına ihtiyacı vardır. Söz ve davranış uyumu içerisinde olmalıdır.

Eğitim sistemimizin içerisindeki sorunlardan biri de öğretmenlerin öğrencilere “yapmayın” dediği birçok hareketi kendilerinin yapıyor oluşudur. Bu durumu gören öğrenci öğretmenini ciddiye almaz, dolayısıyla öğrencinin gözünde itibarı düşer.

Bir gün sınıfla pikniğe gitmiştik. Otobüste muavin koltuğuna ben oturmuştum. Şoför ile muhabbet ede ede yolculuğumuzu sürdürüyorduk. İbrahim adında bir öğrencim çok şaşırdığım şu cümleyi sarf etti: “Öğretmenim, siz bize Trafik dersinde şoför ile konuşmanın yanlış olduğunu, kazaya sebebiyet verebileceğimizi söylemiştiniz. Ama siz yol boyunca şoför ile sohbet ettiniz.” O kadar mahcup olmuştum ki anlatamam. Öğrencimden utanarak özür diledim, yanlış yaptığımı, bir daha dikkat edeceğimi, bana bir yanlışımı düzeltme imkânı verdiği için teşekkür ettim. Bu hareketten sonra söylediklerime daha fazla dikkat eder oldum.

Öğrenci, kendisine söylenenin öğretmen tarafından yapılmadığını görürse, öğretmenini ciddiye almaz. Öğretmenler, sağlıklı olmamızın faydalarını anlatıyor, sigara, içki gibi alışkanlıkların kötü olduğunu anlatıyor ama zil çalınca yakıyor sigarayı. Bu durum benim yukarıdaki yaşadığım olaya benziyor. Burada kötü olan şu ki, belki de bazı öğrenciler sırf öğretmenlerinde gördükleri için sigarayı deneyebilir. “Bir defa yapan, bin defa da yapabilir” sözünden hareketle öğrenci bunu alışkanlık haline getirebilir. Bu durumda bunun vebali kimedir sizce?

Küfrün, kötü sözün yanlış olduğunu anlatan öğretmen, bunu davranışlarına yansıtamadığı için (malesef), en ufak bir olayda sinkaflı küfürleri savuruveriyor.

Bizim gibi eğitimcilerin üzerinde ısrarla durması gereken konulardandır “örnek olma”. Hal diliyle yaşamalıyız. Sözle anlatılanları davranışlarımızla da desteklemeliyiz. Değilse kendi çalıp kendi oynayan oyuncuya döneriz. Böyle bir öğretmenin tesiri hiç olmaz, ciddiyeti olmaz, önemsenmez.

Tüm davranışlarımızla örnek olabilmek dileğiyle…

Hoşça kalın.